OPROCENTOWANIE LOKAT

Każdy kto chce założyć lokatę bankową, to w pierwszej kolejności zwraca przede wszystkim uwagę na jej stopę oprocentowania. Dzieje się tak ponieważ jest ona najważniejszym czynnikiem wpływającym na opłacalność lokaty, co natychmiast przekłada się na jej atrakcyjność w oczach klientów.

Nie oszukujmy się! Lokata bankowa, lub konto oszczędnościowe z wysokim oprocentowaniem jest tym, czego szuka każdy zainteresowany tą formą inwestowania pieniędzy.

Nie każda lokata jest oprocentowana w taki sam sposób. Istnieje wiele lokat, których oprocentowanie determinowane jest różnymi dodatkowymi warunkami. Warto jest pamiętać o tych dodatkowych aspektach właśnie ze względu na występowanie różnych sposobów naliczania oprocentowania i kapitalizacji odsetek. Pamiętajmy o tym podczas przeglądania ofert z różnych banków. Pisaliśmy szerzej na ten temat w artykule „Jak Dobrze Wybrać Lokatę”.

CZYM JEST PROCENT OD LOKATY

Procent od lokaty jest wskaźnikiem przyszłego zysku, od imiennego depozytu złożonego w banku. W skrócie można powiedzieć, że pomaga opisać z ogromną dokładnością to, ile zarobimy na wybranej lokacie w określonym okresie czasu.

Oprocentowanie podawane do wiadomości klientów jest zawsze oprocentowaniem w stosunku rocznym. Należy o tym pamiętać, gdyż wiele lokat na rynku posiada okres zapadalności krótszy niż rok. W takim wypadku oprocentowanie nie jest tak efektywne jak może nam się wydawać. Zobacz aktualnie najwyższe oprocentowanie lokat.

Istnieją dwa główne modele naliczania odsetek od depozytu. Pierwszym jest model oparty o oprocentowanie stałe. Drugim jest model oparty o oprocentowanie zmienne.

OPROCENTOWANIE STAŁE

Stała stopa oprocentowania lokat jest najczęstszym rodzajem stosowanego rozwiązania w naliczaniu odsetek przez banki. W jej przypadku odsetki są naliczane i dopisywane do kapitału na koniec wyznaczonego okresu kapitalizacji.

KAPITALIZACJA NA KONIEC

Do obliczenia zysku z lokaty opartej na jednorazowej kapitalizacji odsetek potrzebne są następujące dane:

• i - kwota jaką chcemy zainwestować (ang. investment)
• r - stała roczna stopa oprocentowania (ang. interest rate)
• t - przewidywany okres inwestycji w latach (ang. investment time)

By na podstawie powyższych danych policzyć zysk z lokaty, należy skorzystać z poniższego wzoru:

• FV – przyszły zysk (ang. future value)

Przykład: Jan chce założyć lokatę na okres 2 lat. Planuje zainwestować w nią 100.000 zł. Szukając atrakcyjne lokaty znalazł ofertę banku, który zaproponował mu oprocentowanie depozytu ze stałą stopą oprocentowania wynoszącą 4%. Jaki zysk z lokaty osiągnie Jan?

Korzystając ze wzoru powyżej łatwo obliczymy, że:

Wynik: Podczas trwania 2 letniej lokaty Jan zarobi 8.000 zł należnych odsetek - przed podatkiem Belki.

Jeżeli chcesz policzyć zysk z dowolnej lokaty z uwzględnieniem należnego podatku Belki, to sprawdź nasz kalkulator odsetek z lokat bankowych.

INNE FORMY KAPITALIZACJI

Istnieje także sposób naliczania odsetek od lokaty oparty na większej ilości okresów kapitalizacji. Taki sposób naliczania odsetek jest również stosowany przez banki. Polega na tym, że należne odsetki są naliczane i przypisywane do kapitału co pewien określony czas, np. raz w miesiącu. Dzięki temu, z każdym kolejnym okresem kapitalizacji, odsetki są naliczane od coraz wyższego kapitału.

Do obliczenia zysku z lokaty o częstej kapitalizacji, należy dokonać przekształcenia wcześniejszego wzoru na kapitalizację roczną.

Jeżeli podstawimy te same dane, które występują w zadaniu powyżej, to łato obliczymy, że w tym przypadku Jan zarobi:

Jak łatwo zauważyć na powyższym przykładzie, lokata z większą ilością okresów kapitalizacji jest korzystniejsza, od lokaty z kapitalizacją jednorazową (mającą miejsce na koniec okresu trwania lokaty).

EFEKTYWNA STOPA OPROCENTOWANIA

Efektywna stopa procentowa - jest to stopa oprocentowania, która została faktycznie zarobiona, lub zapłacona - w związku z dokonaną inwestycją np. w lokaty bankowe. Dzięki niej możemy w łatwy sposób porównać lokaty o stałym oprocentowaniu, ale różnych okresach kapitalizacji.

Czym więcej okresów kapitalizacji odsetek posiada lokata, tym wyższe efektywne oprocentowanie depozytu.

• r - roczna stopa oprocentowania (ang. interest rate)
• n - ilość okresów kapitalizacji (ang. number of compounding periods)

Przykład: Jan chce porównać dwie roczne lokaty ze stałym oprocentowaniem. Oprocentowanie wynosi 4% w skali roku. Depozyt wynosi 1.000 zł. Pierwsza lokata oferuje kapitalizację odsetek co miesiąc, druga co pół roku. Która lokata jest korzystniejsza dla Jana?

Na powyższym przykładzie można zauważyć, że zyskowniejszą lokatą jest lokata nr. 2. Jest to lokata o większej ilości okresów kapitalizacji odsetek.

Czym więcej okresów kapitalizacji odsetek, tym wyższe efektywne oprocentowanie depozytu.

OPROCENTOWANIE ZMIENNE

Oprocentowanie zmienne jest także formą naliczania odsetek od depozytów. W stosunku do oprocentowania stałego, wyróżnia je sposób w jaki są w tym przypadku naliczane odsetki.

W przeciwieństwie do oprocentowania opartego na stałej stopie, oprocentowanie zmienne jest mocno uzależnione od wysokości stóp procentowych na rynku międzybankowym. Jest to najczęściej stopa WIBID 3M (średnie oprocentowanie depozytów 3-miesięcznych na rynku międzybankowym). Odnosi się ona do depozytów wyrażonych w złotówkach.

W konsekwencji tej zależności otrzymujemy oprocentowanie, którego nie jesteśmy w stanie do końca przewidzieć. Ma to związek z faktem, że Rada Polityki Pieniężnej głosując cyklicznie za podwyżką, lub obniżką bieżącego poziomu stóp procentowych, bezpośrednio wpływa na wysokość WIBID 3M.

Często jest ona wykorzystywana w strukturyzowanych produktach bankowych, którym bliżej jest do inwestycji giełdowych niż tradycyjnego sposobu oszczędzania.

Przyglądając się bliżej konstrukcji takiemu oprocentowaniu lokat bankowych zauważymy, że klientom jest zawsze oferowane oprocentowanie oparte na połączeniu stałej, oraz zmiennej stopy oprocentowania - zależnej od wahań głównych stóp procentowych NBP. Przykładowo oferta lokaty ze zmiennym oprocentowaniem 2,30% (w trakcie zakładania lokaty) składać się będzie z: stałej stopy oprocentowania 0,50%, oraz stawki WIBID 3M, która załóżmy wynosi w tym momencie 1,80% w skali roku.

Gdy główne stopy procentowe NBP zostaną obniżone, to w reakcji na to zdarzenie spadnie wartość stawki WIBID, i oprocentowanie naszej lokaty również zostanie obniżone. Zależność ta działa oczywiście w obie strony. Dlatego w przypadku podwyżki stóp procentowych nasza lokata stanie się zyskowniejsza.

Kapitalizacja odsetek może być różna, tak jak w przypadku oprocentowania stałego.